Wanneer u een
uitnodiging hebt ontvangen voor een politieverhoor of wanneer u verwacht dat u binnenkort kunt worden aangehouden, dan is het belangrijk dat u zich goed op dit verhoor voorbereidt, en dat u zo spoedig mogelijk rechtsbijstand krijgt van een
gespecialiseerde advocaat. Het is een misvatting om te denken dat u wel even tegen de politie kunt vertellen dat u onschuldig bent, en dat daarmee de zaak is afgelopen. Wat veel mensen niet weten is dat de politie tijdens het verhoor eigenlijk er al van uitgaat dat u het schuldig bent, alleen moeten ze het nu nog even zien te bewijzen. Wanneer zij immers de aangifte niet zouden geloven, zouden ze u niet uitnodigen voor een verhoor. Wees er dus op bedacht dat u niet snel uw onschuld zult kunnen aantonen.
Uitnodiging voor verhoor
U krijgt meestal een uitnodiging voor een verhoor bij de politie. De politie vraagt u vriendelijk of u op het in de brief vermelde tijdstip op het politiebureau wilt verschijnen om te worden gehoord. Soms is de uitnodigingsbrief van dwingender opgesteld en gaat het om een
ontbieding voor verhoor. In wezen zit hier niet zoveel verschil tussen. Als verdachte bent u namelijk
NIET VERPLICHT om te verschijnen op een uitnodiging voor verhoor of ontbieding voor verhoor. U kunt namelijk niet worden verplicht om mee te werken aan uw veroordeling.
Als u niet verschijnt, loopt u wel het risico dat de politie u op een later moment thuis komt ophalen in die zin dat u dan wordt aangehouden. Om een verdachte buiten heterdaad aan te houden, is echter weer toestemming nodig van de officier van justitie die deze toestemming niet altijd geeft. Wilt u advies of u wel of niet op een uitnodiging voor verhoor moet verschijnen, neem dan altijd even contact met ons op.
Daarnaast kan in de brief staan dat u wordt uitgenodigd voor
aanhouding en verhoor. In dat geval heeft de officier van justitie al toestemming gegeven voor uw aanhouding. U wordt dus direct bij aankomst op het politiebureau aangehouden. In dit geval adviseren wij u om altijd te verschijnen en vooraf een advocaat te raadplegen om uw verhoor goed voor te bereiden. Met name in
zedenzaken zien we dat een verdachte wordt uitgenodigd voor aanhouding en verhoor.
Waarheidsvinding
Het doel van het verhoor is de waarheidsvinding. Bij het verhoren mag geen pressie uitgeoefend worden. Dit is geregeld in artikel 29 lid 1 van het Wetboek van Strafvordering. In dit artikel staat dat in alle gevallen waarin iemand als verdachte wordt gehoord, de verhorende rechter of ambtenaar zich onthoudt van alles wat de strekking heeft een verklaring te verkrijgen, waarvan niet gezegd kan worden dat zij in vrijheid is afgelegd. Bij ieder verhoor is echter altijd een element van onvrijwilligheid aanwezig: de ene partij wil achter de feiten komen en de andere partij kan vragen beantwoorden of niet, maar heeft in het algemeen weinig belang bij voortzetting van het verhoor. Beïnvloeding, uitoefening van druk op de verhoorde is als het ware ingebouwd. Daar is de wetgever zich ook van bewust geweest, gezien de formulering van het wetsartikel. Er is beïnvloeding, maar deze is als het ware gedoseerd. Zij mag niet zo ver gaan dat niet meer gezegd kan worden dat de verklaring in vrijheid is afgelegd.
Verklaring verdachte is een van de belangrijkste bewijsmiddelen
Uit onderzoek blijkt dat het verhoor bij de politie in zeer aanzienlijke mate bijdraagt aan de bewijsvoering in strafzaken. Schattingen van de strafzaken waarin de verklaring van de verdachte de doorslag geeft, lopen uiteen van ca. 70% tot 80% van het totaal aantal door justitie behandelde zaken waarin een sanctie volgt. (Van den Adel, 1997).
Zwijgrecht
De verdachte is niet tot antwoorden verplicht (artikel 29 lid 1 Wetboek van Strafvordering). Dit wordt hem voor het verhoor meegedeeld (cautie). Zwijgen heeft in zoverre gevolgen dat door de Hoge Raad is uitgemaakt dat het niet zo is dat de rechter nooit enige gevolgtrekking mag verbinden aan een weigering om te verklaren of aan het feit dat een verklaring leugenachtig is. Er moet echter voorzichtigheid betracht worden bij het verbinden van morele kwalificaties aan het zwijgen van een verdachte, aangezien hij niet hoeft te zeggen waarom hij zwijgt, en niemand anders dan hijzelf dus de redenen van zijn zwijgen kent.
Juist omdat u bij de politie uw onschuld toch niet makkelijk zult kunnen aantonen, is het advies al snel om een beroep te doen op het zwijgrecht. Zeker wanneer u in de fase van het politieverhoor nog niet beschikt over het (volledige) procesdossier en alle verklaringen, doet u er verstandig aan om zelf ook af te wachten totdat u meer informatie krijgt. In dat geval kunt u beter zwijgen, dan een verklaring af te leggen die later als niet geloofwaardig wordt beschouwd en om die reden tegen u wordt gebruikt. U moet het zo zien: spreken is zilver, zwijgen is goud. En vrees niet dat de rechter later zal denken dat u schuldig bent omdat u tijdens het verhoor bij de politie een beroep hebt gedaan om uw zwijgrecht. Het zwijgrecht is wettelijk verankerd en is echt een recht van de verdachte. De rechter kan en zal u nooit veroordelen omdat u van dit zwijgrecht gebruik hebt gemaakt.
> Meer informatie zwijgrecht
Niet toegestane verhoormethoden
Het is onduidelijk waar de grenzen precies liggen. Duidelijk is wel wat er niet mag: er mag geen gebruik gemaakt worden van giften, beloften (bijvoorbeeld 'als u de waarheid spreekt kan ik heel wat voor u doen, mag u naar huis'), misbruik van gezag, lichamelijk geweld, bedreiging ('als u de waarheid niet spreekt krijgt u meer straf en misleiding ('waar was u op zaterdag 6 april in Amsterdam?') terwijl nog helemaal niet vaststaat dat verdachte toen in Amsterdam was (Remmelink aangehaald in . Ook misbruik van de situatie is verboden, bijvoorbeeld het volledig overrompelen of langdurig verhoren en het daardoor uitputten van de verdachte.
> Meer informatie verhoormethoden
Informatiebrochures politieverhoor
Ter voorbereiding op het politieverhoor hebben wij speciale informatiebrochures geschreven.
> Algemene informatiebrochure
De informatiebrochure 'politieverhoor algemeen, tips en trucs voor verdachten' bevat de basisinformatie, -tips en -adviezen die u nodig hebt voor wanneer u binnenkort als verdachte door de politie verhoord zult worden. Wij raden u aan om deze brochure altijd te bestellen in combinatie met de speciale informatiebrochure over het feit, waarvan u verdacht wordt.
> Informatiebrochure per delict
Daarnaast bieden wij ook voor een groot aantal delicten specifieke informatiebrochures geschreven. Deze uitgebreide informatiebrochures bevatten voor ieder delict afzondelrijk de informatie, -tips en -adviezen die u nodig hebt voor wanneer u binnenkort als verdachte door de politie verhoord zult worden. Wij raden u aan om deze brochure altijd in combinatie met de algemene informatiebrochure ter voorbereiding op het politieverhoor te bestellen.