Één van de belangrijkste rechten die een verdachte tijdens het verhoor heeft, is het zwijgrecht. Het zwijgrecht vloeit voort uit het beginsel dat een verdachte niet aan zijn eigen veroordeling hoeft mee te werken.  Het zwijgrecht is wettelijk geregeld in artikel 29 lid 1 Sv."In alle gevallen waarin iemand als verdachte wordt gehoord, onthoudt de verhoorende rechter of ambtenaar zich van alles wat de strekking heeft eene verklaring te verkrijgen, waarvan niet gezegd kan worden dat zij in vrijheid is afgelegd. De verdachte is niet tot antwoorden verplicht."

Voordelen zwijgrecht

Het voordeel van gebruikmaking van het zwijgrecht is dat u geen bewijs tegen uzelf creëert. Dit heeft tot voordeel dat, wanneer er geen overig bewijs is anders dan de verklaring van het slachtoffer, er onvoldoende wettig bewijs is om het feit bewezen te verklaren. Dit vergroot de kans dat u door een rechter wordt vrijgesproken, als de zaak überhaupt al bij de rechter komt en niet eerder al wordt geseponeerd. Een tweede voordeel van het zwijgrecht is dat u later alsnog een verklaring kunt afleggen nadat u de andere verklaringen (bijv. die van getuigen) hebt kunnen lezen. U voorkomt daarmee dat uw verklaring ongeloofwaardig en onbetrouwbaar is omdat deze te veel afwijkt van wat anderen hebben verklaard. Wanneer uw verklaring past binnen de andere verklaringen in het dossier, dan is de kans groter dat u door de rechter zult worden geloofd, en vergroot u uw kans op een vrijspraak. In het algemeen kan worden gezegd dat gebruikmaking van het zwijgrecht toch echt de beste verdedigingsstrategie is, zeker waar u (op onderdelen) geen aannemelijk antwoord zou kunnen geven op vragen van de politie. In het uiterste geval kunt u kunt altijd later nog een verklaring afleggen bij de rechter.

Nadelen zwijgrecht

Aan het gebruik van het zwijgrecht kunnen ook nadelen kleven. U moet zich hier wel bewust van zijn. Indien u als verdachte bent aangehouden of zult worden aangehouden, en u in voorarrest wordt gehouden, kan het beroep op het zwijgrecht betekenen dat er voor politie en justitie een onderzoeksgrond blijft bestaan op basis waarvan dat voorarrest langer voortduurt. Het kan dus zijn dat u langer moet zitten dan in het geval dat u wel een verklaring zou afleggen. Ook kan een beroep op het zwijgrecht later tot gevolg hebben dat er geen schadevergoeding wordt toegekend na een sepot of een vrijspraak op de grond dat de verdachte het voortduren van het voorarrest aan zichzelf te wijten had. In het verleden is een verzoek tot schadevergoeding een enkele keer op deze grond afgewezen. Toch menen wij dat deze nadelen niet opwegen tegen het ultieme voordeel van het zwijgrecht, namelijk dat de kans op een vrijspraak of een sepot aanmerkelijk wordt vergroot.

Onder omstandigheden kan het zwijgen van verdachten een niet langer houdbare positie worden, namelijk indien feiten en omstandigheden zodanig wijzen op betrokkenheid van een verdachte bij een aan hem/haar verweten feit, dat enige verklaring, in welke vorm dan ook, van verdachte verlangd mag worden. Indien onder die omstandigheden een verdachte ervoor kiest te zwijgen, is het hof gehouden op grond van de feiten en omstandigheden zoals die uit het dossier naar voren komen te beslissen als ware de verklaring van een verdachte geen factor van belang meer.

> Meer informatie omstandigheden die 'schreeuwen' om een verklaring

Advies strafrechtadvocaat

Of u tijdens het politieverhoor gebruik moet maken van het zwijgrecht is afhankelijk van de omstandigheden van de zaak; Het is altijd belangrijk om de zaak voor het verhoor te bespreken met een in het strafrecht gespecialiseerde advocaat. Dit kan ook telefonisch nu de telefoons van advocaten niet afgeluisterd mogen worden. De advocaat zal op basis van uw verhaal u adviseren over de mogelijkheden. Hierbij zijn de volgende vragen van belang.

• Wat is er precies gebeurd? 
• Welke bewijzen kunnen er zijn? (getuigen, camerabeelden, DNA, zendmastgegevens)
• De ernst van het feit
• Bent u aangehouden of zult u worden aangehouden?
• Wilt u later een beroep doen op een strafuitslitingsgrond (bijv. noodweer)?
• Zijn er omstandigheden waarop een verklaring gegeven moet worden?

Verhoormethoden

Wanneer u besluit om een beroep te doen op uw zwijgrecht tijdens uw verhoor bij de politie moet u dit ook consequent blijven volhouden. Het is niet zo dat u kort tegen de politie zegt dat u zwijgt, en dat u daarna weer kunt gaan. Het is mogelijk dat de politie u toch aan de praat probeert te krijgen. De politie zal sowieso hun verhoorplan afwerken en daarbij alle vragen stellen die zij van te voren hebben voorbereid. Ook zullen ze u voorhouden dat u misschien wel langer in voorarrest moet blijven, of dat de rechter later zal denken dat u schuldig bent omdat u zwijgt. Trap hier niet in! Als u met uw advocaat hebt afgesproken om te zwijgen, moet u dat ook blijven doen.

Informatiebrochure politieverhoor

Ter voorbereiding op het politieverhoor hebben wij speciale informatiebrochures geschreven. In deze informatiebrochures wordt nog veel dieper ingegaan op de situaties waarin u het beste kunt zwijgen en wanneer u er juist verstandig aan doet om wel een verklaring af te leggen. 

> Algemene informatiebrochure
De informatiebrochure 'politieverhoor algemeen, tips en trucs voor verdachten' bevat de basisinformatie, -tips en -adviezen die u nodig hebt voor wanneer u binnenkort als verdachte door de politie verhoord zult worden. Wij raden u aan om deze brochure altijd te bestellen in combinatie met de speciale informatiebrochure over het feit, waarvan u verdacht wordt.

> Informatiebrochure per delict
Daarnaast bieden wij ook voor een groot aantal delicten specifieke informatiebrochures geschreven. Deze uitgebreide informatiebrochures bevatten voor ieder delict afzondelrijk de informatie, -tips en -adviezen die u nodig hebt voor wanneer u binnenkort als verdachte door de politie verhoord zult worden. Wij raden u aan om deze brochure altijd in combinatie met de algemene informatiebrochure ter voorbereiding op het politieverhoor te bestellen.

> Meer informatie verhoormethoden bij zwijgrecht
> Zwijgrecht; zwijgen of verklaren