Er kunnen situaties bestaan waarin een verdachte wel kan verklaren. Dat kan bijvoorbeeld bij feiten van relatief geringe ernst, waarbij de verwachting is dat er voldoende bewijs tegen de verdachte bestaat, welk bewijs moet worden ontkracht. Ook bij een beroep op strafuitsluitingsgronden kan het soms verstandig zijn om wel te verklaren. Er zijn een aantal redenen waarom een verklaring soms wel zinvol is:

• Als u in voorarrest zit, kan het afleggen van een verklaring de onderzoeksgrond wegnemen zodat u eerder vrij kunt komen
• Door een bekennende verklaring af te leggen kunt u spijt betuigen; rechters kunnen om die reden een lagere straf opleggen

Schreeuw om verklaring

Daarnaast kunnen er omstandigheden zijn die schreeuwen om een verklaring. Wanneer er bepaalde bewijsmiddelen tegen een verdachte liggen, die schreeuwen om een verklaring, terwijl de verdachte een beroep blijft doen op zijn zwijgrecht, mag een rechter in uitzonderlijke situaties het feit dat de verdachte zwijgt ook tegen hem als bewijs gebruiken. Voorwaarde is wel dat er dan voldoende ander bewijs van betrokkenheid tegen de verdachte bestaat. Het enkele zwijgen, zonder enig ander bewijsmiddel is uiteraard onvoldoende.

> Meer informatie "zwijgrecht als bewijs"

Overleg met advocaat

Als u besluit om te een verklaring af te leggen, is het belangrijk dat u eerst met een gespecialiseerde strafrechtadvocaat bespreekt wat u gaat verklaren. Wees eerlijk in het gesprek met de advocaat en geef ook aan welke bewijzen er eventueel tegen u kunnen liggen. Op basis van uw verhaal zal de advocaat met u bespreken wat u wel en wat u niet mag verklaren. 

Aannemelijke verklaring

In alle gevallen moet een verklaring aannemelijk zijn, wil deze enig effect kunnen sorteren. Een niet aannemelijke verklaring wordt al snel als geloofwaardig terzijde geschoven of kan zelfs als kennelijk leugenachtig tegen u gebruikt worden. Dat moet u zien te voorkomen. Het is daarom belangrijk dat u goed nadenkt over uw verklaring en u bij voorbaat goed nadenkt. Hierbij gelden enkele uitgangspunten:

• Voorkom dat u verklaart over feiten en omstandigheden die door de politie kunnen worden weerlegd (door het doen van nader onderzoek)
• Als u niet de waarheid wilt vertellen, moet uw verklaring wel zo dicht mogelijk bij de waarheid liggen
• Ontken niet snel dat u op een bepaald tijdstip op een bepaalde plaats bent geweest, nu dit vaak door de politie is na te gaan

> Meer informatie aannemelijke verklaring

Gedeeltelijk zwijgrecht

En als u besluit om een verklaring af te leggen, betekent nog niet dat u ook verplicht bent om alle vragen van de politie te beantwoorden. U kunt per vraag bepalen of u gebruik maakt van uw zwijgrecht, waarbij als uitgangspunt heeft te gelden dat u altijd moet voorkomen dat u uzelf direct of indirect belast. Schroom dan ook niet om tussentijds bepaalde vragen niet te beantwoorden.